Wat zijn gluten? Benieuwd naar wat gluten eigenlijk zijn, bijvoorbeeld omdat je intolerant bent en je producten waar ze inzitten niet kunt eten? Gluten komt van het Latijnse ‘gluten’, dat we vrij kunnen vertalen als een soort lijm. Het gaat om de benaming van een groot eiwitten, die we net als bijvoorbeeld zetmeel onder andere terugvinden in het endosperm van granen. Het gaat om granen als tarwe, rogge, gerst, steplt, teff, rijst en mais. Uiteraard bevatten ook de producten die hiervan worden gemaakt gluten, waardoor het van belang is om daarmee op te passen.
Eiwit uit tarwe
Gluten komen vooral veel voor in tarwe. Het eiwit dat hierin zit bestaat voor 80% uit gluten, waardoor het hier een belangrijke bron van is. Daarnaast is bijvoorbeeld Durum een product dat we ook wel harde tarwe noemen en een hoog gehalte aan gluten heeft. Gluten is niet in water oplosbaar en wordt door de plant opgeslagen in de graankorrel. Hier vormt het een soort van reservevoedsel, dat ervoor zorgt dat de plant zich op een goede manier kan ontwikkelen.
Niet-granen zonder gluten
Gluten komen veel voor in onze voeding, al is het wel degelijk mogelijk om op zoek te gaan naar producten waar dit niet in zit. Dit heeft te maken met het feit dat gluten een bepaalde toevoeging aan bijvoorbeeld de granen vormt, waar andere producten veelal vrij van zijn. Producten als witte rijst, sojabonen, zonnebloempitten, boekweit en quinoa bevatten bijvoorbeeld geen gluten, waardoor het bij een gluten allergie geen probleem is om daar gebruik van te maken. Ook in dierlijke producten komen geen gluten voor, waardoor je deze zonder problemen in een dieet kunt integreren.
Twee groepen eiwitten
Gluten kunnen we onderverdelen in twee groepen eiwitten. Het gaat om de glutenines en de gliadines. Het deel gliadines kan leiden tot coeliakie, de gluten allergie waar velen van ons mee te maken hebben. Met name de granen die weinig van de gliadines bevatten vormen over het algemeen geen probleem voor mensen die last hebben van een tolerantie. Houd er echter rekening mee dat deze producten dus niet altijd glutenvrij zijn, zoals dat soms wel beweerd wordt. Het is aan de andere kant vooral van belang om op te passen met de producten die gliadines bevatten, aangezien die leiden tot de beschadiging aan het slijmvlies in de dunne darm.